شبی 3  ساعت با سینه‌زن‌ها تمرین می‌‌کنیم

مصطفی راغب، مداح هیئت علقمه امامشهر یزد معتقد است جذب مخاطب در راه اهل بیت خوب است اما نه به هر قیمتی! او می‌گوید: «انسان با مطالعه سیدالشهدا(ع) حسین را بشناسد بهتر است و قطعاً هم جذب می‌شود. عزاداری هایی با شعر سطحی و سبک اشتباه که یک عده  فقط درآن‌ها بالا و پایین می‌پرند جوان‌ها را به فرهنگ درستی جذب نمی‌کنند».

علی اکبریان میمند-عطنا؛ یزدی‌ها را به عزاداری‌های زیبایشان برای امام حسین می‌شناسیم. به سینه زنی‌های منظم و شعرهای فاخری که در مداحی استفاده می‌کنند. مصطفی راغب، مداح هیئت علقمه امامشهر یزد است، جوان خوش‌صدایی که هرچند متولد اسفند 68 است اما در خوانندگی موسیقی سنتی ایرانی و مداحی توانایی و تجربه زیادی دارد. مداح هیئت علقمه امامشهر یزد معتقد است جذب مخاطب در راه اهل بیت خوب است اما نه به هر قیمتی! او می‌گوید: «انسان با مطالعه سیدالشهدا(ع) حسین را بشناسد بهتر است و قطعاً هم جذب می‌شود. عزاداری هایی با شعر سطحی و سبک اشتباه که یک عده  فقط درآن‌ها بالا و پایین می‌پرند جوان‌ها را به فرهنگ درستی جذب نمی‌کنند». مشروح این گفت وگو در ادامه می‌آید؛

شما بیشتر موسیقی کار می‌کنید، از نحوه ورود به فعالیت‌های مذهبی‌تان بگوید؟

با توجه به این که در خانواده‌ای مذهبی بزرگ شدم، از دوره کودکی و نوجوانی رتبه‌های زیادی را در مسابقات کشوری رشته‌های قرائت قرآن، مناجات خوانی و البته سرود و آواز اصیل ایرانی  کسب کرده ام و هم اکنون هم ضمن خوانندگی موسیقی سنتی به  تدریس صداسازی و آواز در موسیقی مشغولم. و همانطور که گفتید چند سالی است که محرم و صفر صدایم را وقف آقا اباعبدالله الحسین(ع) می‌کنم و مداح هستم.

در هیئت شما چه فرآیندی طی می‌شود که یک عزاداری با ملودی و ضرب‌های خاصی انجام ‌شود؟

هر سال یکی دو ماه مانده به محرم ملودی‌های مختلفی را در ذهن خودم خلق می‌کنم بعد آن‌ها را گسترش می‌دهم و کم و زیاد می‌کنم تا به ملودی دلخواهی که بتوانم با آن ارتباط برقرار کنم می‌رسم.

حالا یا ملودی  را پیاده می‌کنم و بعد شعر متناسب با ملودی از شاعر می‌گیرم و یا بر عکس شعر می‌گیرم و ملودی می‌سازم. مراحل آهنگ سازی که تمام شد کار را خودم تنظیم می‌کنم.

امسال اجرای فوق العاده خوب و هماهنگی را از هیئت علقمه امامشهر دیدیم. که بسیاری از ویدیوهای آن هم در فضای مجازی منتشر شد، چطور به اینجا رسیدید؟

چند سالی است که ما در علقمه سبک خاصی را پیاده می‌کنیم. من وقتی شش ماه یا هفت ماه برای کنسرتی وقت می‌گذارم، برای امام حسین (ع) قطعاً باید تلاش بیشتری انجام بپذیرد. اگر دقت کنید می‌بینید هیئت علقمه از بانظم ترین و بزرگترین هیئات یزد است. .چیزی هم که باعث این شده استفاده اصولی از ریتم‌های مختلف در سینه زنی است. اول این که ما نباید از قبل ضرب‌های مختلف را در ذهن داشته باشیم و بگوییم باید آن‌ها را اجرا کنیم تا هیئت دیده شود. من طبق ملودی ساخته شده و وزن شعر، ریتم و ضرب آهنگ هایی که یک سینه زن باید رعایت کند را مشخص می‌کنم و بعد از تنظیم کامل با هارمونی و شمایلی که در تنظیم هست به سینه زن‌ها یاد می‌دهم.

پس قبل از شروع عزاداری‌ها با هیئت تمرین دارید، درست است؟

بله. تقریباً ده شب قبل از محرم و شبی سه ساعت با سینه زن‌ها عزیز که اکثراً هم جوان هستند تمرین می‌کنم. ابتدا چهل دقیقه بحث گرم کردن صدا یا همان صدا سازی است تا این که همه بتوانند کوک بخوانند و صدای خارجی نداشته باشیم. صدا‌ها را در دستگاهی از موسیقی که نوحه درآن ساخته شده تمرین می‌دهم و بعد شعر را روی تابلو می‌نویسم و مصرع به مصرع با ملودی می‌خوانم و دوستان تکرار می‌کنند.مرحله آخر هم تمرین ریتم و ضرب آهنگ است. البته توضیحات من خیلی خلاصه بود.

هیئت شما حدوداً چند نفر عضو دارد؟

سینه زن‌های ما در عزاداری‌ها 1500 نفر هستند که گاهی اوقات به 2000 نفر هم می‌رسند.

معیار‌های انتخاب شعر در هیئت شما چیست؟

ما در محرم باید امام حسین (ع) را به جهان بشناسانیم. من مخالف سرسخت استفاده از اشعار سیاسی هستم و معتقدم محرم فرصت شعر سیاسی نیست. شعرباید زیبا و البته با کلماتی نه چندان ساده و دم دستی باشد. ما توانش را داریم که بهترین و مفهومی‌ترین شعر‌ها را با بهترین واژه‌ها داشته باشیم و در مکتب امام حسین نباید کم کاری کرد. شعر برای ما مهم است و خدا را شکر با بهترین شعرا تا به حال همکاری داشته ایم.

فکر می‌کنید چرا یزد به حسینیه ایران شناخته شده است؟

به نظر من هرجا پرچم امام حسین(ع) باشد حسینیه است و من موافق این اسم‌گذاری‌ها نیستم. ولی اینکه در طول سال بیش از هزار حسینیه در یزد به عزاداری مشغول هستند و چیزهایی از این دست حتماً باعث این شده که حسینیه ایران خطابش کنند. اما من این اسم‌گذاری‌ها را در وادی اباعبدالله(ع) نمی‌پسندم . آن کسی که باید ببیند این جا حسینیه ایران است یا نه، می‌بیند و متوجه می‌شود. زیاد در بند نام و لقب بودن به ریا ختم خواهد شد .

در شهرهایی مثل تهران شاهدیم که شعرها، آهنگسازی‌ها و مداحی‌ها گاهی به ابتذال کشیده می‌شوند، نظرشما چیست؟

بله متاسفانه. در کلانشهرهایی مثل تهران مد شده که حتی ملودی‌های خواننده‌های لس آنجلسی را می‌گیرند و روی آن‌ها نوحه می‌خوانند آن هم بدون هیچ تغییری .

در هیئت‌های یزد اما تمام نوحه‌ها آهنگسازی می‌شوند و شاید ملودی‌ها بعضاً شبیه به هم باشند اما ذهن جوان را  سمت آهنگ‌های لس آنجلسی نمی‌برند. متاسفانه در هیئت هایی که نمی‌دانم می‌شود اسم آن‌ها را  هیئت گذاشت یا نه خیلی سبک‌های مبتذل مشاهده می‌کنیم.یک نوع سینه زنی‌ها باب شده که آدم شرمش می‌آید نگاه کند.

نور افکن می‌آورند و یا اتفاقاتی که انگار پارتی شبانه است و عده ای جوان آمده اند خودشان را خالی کنند. بردن نام حسین (ع) را شاهدیم که جوری آن را ادا می‌کنند که کوچک می‌شود. این نام پر از محتواست، پر از عظمت است و این لحن‌ها اصلاً پسندیده نیست. شعرهایی هم متاسفانه استفاده می‌شود که این قدر ساده و کوچه بازاری هستند که من خجالت می‌کشم از روی آن‌ها بخوانم و به نظر من این‌ها در مکتب اهل بیت اشتباه است.

بسیاری از این ابتذال‌ها که شما هم گفتید برای هیجان دادن بیشتر به عزاداری و جوان پسندتر کردن آن است که جذب مخاطب صورت بگیرد.

جذب مخاطب در راه اهل بیت خوب است اما نه به هر قیمتی! انسان با مطالعه سیدالشهدا(ع) حسین را بشناسد بهتر است و قطعاً هم جذب می‌شود. عزاداری‌هایی با شعر سطحی و سبک اشتباه که یک عده  فقط درآن‌ها بالا و پایین می‌پرند جوان‌ها را به فرهنگ درستی جذب نمی‌کند. البته من در جایگاه قضاوت نیستم و امام حسین(ع) خودشان می‌بینند اما به شخصه نمی‌توانم این عزاداری‌ها را بپذیرم.

زندگی خصوصی خودتان را از مداحی جدا می‌دانید؟

سوال خوبی پرسیدید. درست است که شغل من هنر و خوانندگی است. اما باور بفرمایید هرچه  در زندگی دارم از اهل بیت و قرآن است. هرسال لحظه شماری می‌کنم برای ماه محرم و واقعاً نام حسین برای من نمک خاصی دارد.

اخیراً با مداح هایی رو به رو هستیم که دستمزد‌های میلیونی می‌گیرند. این را چطور می‌بینید؟

ببینید.بعضی‌ها کارشان همین مداحی است و البته  من باز هم معتقدم در بحث اهل بیت بهتر این است که مداح هزینه‌ای تعیین نکند و صاحب مجلسی که مداح را دعوت کرده بهتر است حق وقت مداح را که جبران زحمت‌های او باشد به او بدهد. اگر واقعاً عشق به امام حسین داریم با دل و جان برای او می‌خوانیم و اگر در مجلسی به عنوان تبرک چیزی به ما مداحان دادند مشکلی ندارد.

من اما شنیدم ماشاالله میلیونی می‌گیرند تا اجرا کنند! و منشی برای خودشان دارند! که مبلغ تعیین می‌کند و از این دست کارها که به عقیده من، در دستگاه امام حسین(ع) چنین اموری خجالت آور است.

و حرف آخر؛

حرف آخر اینکه زیر علم اما حسین(ع) باید با اخلاص عزاداری کنیم و این که فلان هیئت را، فلان شهر را با رفتارهای آن‌چنانی به رخ بقیه بکشیم  نه تنها ثواب ندارد بلکه گناه هم دارد.